Anne babalar dikkat! Süt dişi hakkında bilinmesi gerekenler

 

Süt dişleri veya bebek dişleri, insanlarda ve bazı diğer memelilerde bebeklikte ve çocuklukta görülen ilk diş takımıdır. Canlı embriyo aşamasındayken oluşmaya başlar ancak bebeklikte görünmeye başlar.

Pek çok insanda ilk diş 6. ay civarında belirir. Bununla birlikte 3 aydan önce veya 12 aydan sonra çıktığına da rastlanır. Dişlerin çıkış zamanı genellikle katılımsal düzene uyar ve ebeveynler kendi bebeklikleri ile kıyaslayarak fikir edinebilirler. Süt dişleri 2-3 yaşına kadar çıkmaya devam edebilir. Genellikle 6 yaş civarında da yerini kalıcı dişlere bırakmaya başlar. Bazı çocuklarda kalıcı dişlerin çıkması uzun süre gecikebilir. Normal bir insanda süt dişi 7 yaşında dökülmeye başlar. Sonra kalıcı dişler ortaya çıkar. 18-22 yaşlarından sonra yirmi yaş dişleri çıkar ve yirmi yaş dişleri ile birlikte azı ve küçük azı dişlerin toplamı 20 adeti bulur.

Anne babalar dikkat! Süt dişi hakkında bilinmesi gerekenler

Süt dişleri de tıpkı kalıcı dişlerde olduğu gibi tedavi edilmelidir. "Nasıl olsa değişecek!" düşüncesiyle bu dişlerin çekilmesi pek çok problemlere neden olur. Süt dişlerinin beslenmede önemi vardır. Çürük dişleri olan çocuklar dişleri ağrıdığı için doğru dürüst yemek yiyemezler. Aynı şekilde dişleri çekilen çocuklar da yemek yiyemedikleri için büyüyüp gelişemezler. Genel vücut gelişiminin yanı sıra süt dişleri çenelerin gelişimi için de gereklidir. Dişler konuşmak için gereklidir. Özellikle konuşmanın öğrenildiği dönemde ön süt dişlerinin eksik olması f,v,s,z,t harflerinin bir alışkanlık haline gelerek ömür boyu yanlış telaffuz edilmesine neden olacaktır.  Güzel bir gülümseme için ise sağlıklı dişlere ihtiyaç vardır. Çürük ya da eksik dişleri olan çocuklar çirkin göründüklerini düşünerek psikolojik rahatsızlık duyarlar. Süt dişlerinin bir diğer görevi de alttan gelen daimi dişlerin yerini korumaktır. Bir şekilde süt dişi zamanından önce çekilirse yandaki dişler bu boşluğa doğru kayar. Alttan gelecek kalıcı dişe yer kalmaz. Bu diş diğerlerini sıkıştırır, sonuç olarak çapraşıklıklar meydana gelir. Bu nedenlerden dolayı süt dişleri de daimi dişlerde olduğu gibi tedavi edilmelidir.

Süt dişleri halkımız arasında çok yanlış bilinen dişler arasındadır. İnsanlar "Alttan nasıl olsa diş gelmeyecek mi çekelim gitsin" mantığında olduğu için anne babalar bize geldiği zaman "hocam bunun yenisi gelmeyecek mi nasıl olsa çekelim gitsin" diyorlar. Bu çocuğun gelişimini olumsuz yönde etkileyen bir faktördür. Çünkü süt dişleri rehber dişlerdir. Alttan gelecek dişleri yönlendiren, köklerin arasında tutan dişlerdir. O yüzden bunları çektiğimiz takdirde alttan gelecek dişler zamanla rehberini kaybedecektir ve öne doğru, sağa ve sola doğru çıkmaya başlayacaktır. Süt dişlerin erken çekilmesine sebep olan inanış sebebiyle bir çok hastamız ortodontik tedavi hastası olmaktadır. Oysa bu dişleri kökleri eriyip kendi düşene kadar ağızda tutabilsek o zaman hiçbir şekilde bu kadar sorunla karşılaşmayız ve çocukların çene gelişiminde de çok sağlıklı sonuçlar alabiliriz.

Süt Dişi Travmaları

Süt dişi travmaları, sıklıkla okul öncesi dönemde özellikle küçük çocukların dengelerini sağlamakta zorluk çekmeleri nedeni ile görülür. Araştırmalar, görülme sıklığının %11 ile %30 arasında değiştiğini göstermektedir. Bu oranlardaki büyük farklılıkların hekime başvurma oranının düşük olmasından kaynaklandığı bildirilmiştir. 1 -3 yaşlarında, fiziksel aktivitenin artması ile doğru orantılı olarak görülme sıklığı artar. Erkek çocukları daha fazla etkilenir. Kalıcı dişlerde travma görülme sıklığının ise %22 oranında olduğu ve 8 -11 yaş arasında sıklıkla görüldüğü saptanmıştır.

Süt Dişi Travma Tedavileri

Olayın oluş zamanı dişin etkilenme miktarını ve tedavi planını etkiler. Olayın nerede olduğu tetanoz profilaksisi açısından önemlidir. Diş travmalarının olası zararlarından korunmak için travma şekli ve büyüklüğü nasıl olursa olsun eğer bilinç kaybı, kanama, denge kayıpları, baş ağrısı, kusma, bulantı, konuşma zorlukları vb. gibi genel sağlık durumu ile ilgili bir problemi yoksa en kısa sürede mutlaka bir diş hekimine, mümkünse bir çocuk diş hekimine başvurulmalıdır.

Süt Dişi Travmalarından Korunmak İçin Neler Yapılmalı

Aileler ve çocuklarla ilgilenen kişilere düşen birinci görev diş travmalarına karşı hazırlıklı olmalarıdır. Bu hazırlık acil durumlarda ne yapılması gerektiğinin bilinmesi ve ulaşılacak hekimin belirlenmesini içermektedir. Ayrıca çocuklara, spor yaparken ağız koruyucu aparey ve kask, arabada kemer ve koltuk, evde ise düşmeyeceği ortamlar sağlanmalıdır. Travma ile diş hekimine başvuru arasında geçen süre, tedavinin başarısını etkileyen birinci nedendir. Eğer diş kırıldıysa ve kırık parça bulunabildiyse, kırık parçayı hemen bir süt içerisine koyarak mümkün olan en kısa sürede (ilk 1 saat içerisinde) diş hekimine başvurmak gerekir.